Hoàn thiện pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu ở Việt Nam.
Hoàn thiện pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu ở Việt Nam.
VANTHONGLAW - Hội nhập kinh tế quốc tế là xu hướng tất yếu trong thời đại ngày nay. Đây cũng là chủ trương nhất quán, xuyên suốt và là nội dung trung tâm trong chính sách đối ngoại, hợp tác kinh tế quốc tế của Việt Nam trong quá trình đ i mới đất nước. Từ khi chính thức trở thành thành viên của T chức Thương mại thế giới (năm 2007), tiến trình chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta ngày càng sâu rộng hơn, đạt được nhiều kết quả tích cực, khá toàn diện trên các lãnh vực [6], Việt Nam đã tham gia hầu hết các t chức, định chế quốc tế và khu vực chủ yếu trên thế giới.
Bài liên quan
Riêng lãnh vực sở hữu trí tuệ, thực ra hoạt động hội nhập quốc tế của Việt Nam đã được bắt đầu sớm hơn nhiều [31]. Việt Nam đã là thành viên của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới từ năm 1976, tham gia các điều ước quốc tế (ĐƯQT) như Công ước Paris về bảo hộ sở hữu công nghiệp từ năm 1949. Mặc dầu vậy, với việc tham gia WTO và nhiều hiệp định hợp tác kinh tế đa phương, song phương và khu vực khác nhau, đặc biệt là việc ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới mà trong đó sở hữu trí tuệ (SHTT) luôn là một trong những nội dung quan tr ng và không thể thiếu, đã, đang và sẽ mang lại nhiều cơ hội cũng như nhiều thách thức cho Việt Nam trong đó có việc hoàn thiện chính sách, thể chế pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, tư pháp nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập.
Trong quá trình đ i mới đất nước, để thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ ngh a, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ ngh a Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, Việt Nam có rất nhiều mục tiêu phải thực hiện mà một trong những mục tiêu tr ng tâm là phải xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch. Pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp (QSHCN) đối với nhãn hiệu - một bộ phận của pháp luật SHTT - được hình thành rõ nét từ những năm 80 của thế kỷ trước, khi Việt Nam bắt đầu thực hiện công cuộc đ i mới dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tiến trình đó được đánh dấu bởi sự ra đời của Luật Sở hữu trí tuệ (LSHTT) năm 2005. Trải qua quá trình phát triển, pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu đã phát huy vai trò to lớn trong việc tạo hành lang pháp lý cho các t chức, cá nhân trong bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (QSHTT), tạo môi trường kinh doanh lành mạnh cho hoạt động sản xuất - kinh doanh, góp phần khuyến khích hoạt động sáng tạo, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đồng thời góp phần tạo nền tảng đưa hệ thống bảo hộ SHTT của Việt Nam đạt chuẩn mực ph cập của thế giới theo Hiệp định về các khía cạnh liên quan tới thương mại của quyền SHTT (TRIPS) của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
Tuy nhiên, qua quá trình thi hành, thực tiễn cuộc sống liên quan đến các vụ việc xử lý hành vi xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu nhiều khi vượt khỏi những dự liệu của nhà làm luật khi đó pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu cũng bộc lộ một số vướng mắc, bất cập nhất định cần được sửa đ i, b sung nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, yêu cầu của cải cách thủ tục hành chính cũng như để bảo đảm thi hành các cam kết về SHTT trong các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã và đang đàm phán hoặc ký kết. Trên thực tế, tuy hệ thống pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu đã được xây dựng và thực thi một thời gian không ngắn nhưng tình trạng xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu vẫn không ngừng gia tăng. Việc kiểm soát không hiệu quả tình hình xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu khiến môi trường cạnh tranh méo mó, uy tín doanh nghiệp bị thiệt hại, môi trường đầu tư kém hấp dẫn, người tiêu dùng bị chỉ dẫn sai, không thể sử dụng lợi ích của việc bảo hộ nhãn hiệu phục vụ cho phát triển doanh nghiệp, phát triển kinh tế đất nước.
Tình trạng xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu diễn ra ph biến bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó không thể không kể đến hệ thống pháp luật còn chưa rõ ràng, thiếu đồng bộ giữa các văn bản luật, giữa các văn bản luật với hệ thống văn bản hướng dẫn, giữa pháp luật quốc gia với pháp luật quốc tế, các chế tài xử phạt còn chưa đủ sức răn đe; hoạt động của các cơ quan thực thi còn chồng chéo, năng lực của cán bộ có thẩm quyền còn hạn chế, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan chưa hiệu quả; ý thức tự bảo vệ quyền của chủ thể quyền chưa cao; hệ thống cơ quan, tổ chức hỗ trợ cho hoạt động phát hiện và xử lý xâm phạm quyền còn thiếu và yếu; ý thức chung của xã hội trong việc bài trừ hàng xâm phạm quyền còn thấp. Để có thể góp phần xử lý hiệu quả các hành vi xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu cần phải thực hiện đồng bộ nhiều thay đ i trong đó việc hoàn thiện các quy định pháp luật có ý ngh a quan tr ng.
Để quyền sở hữu trí tuệ (QSHTT) phát huy vai trò là một công cụ hữu hiệu thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, QSHTT trở thành "thực quyền" mà không phải là sự "thừa nhận/ghi nhận trên giấy" thì hệ thống các quy định pháp luật về xử lý các hành vi xâm phạm QSHTT phải được thường xuyên hoàn thiện. Xây dựng pháp luật là hoạt động thường xuyên, liên tục, đó cũng chính là quá trình hoàn thiện và phát triển hệ thống pháp luật thực định [81].
Xuất phát từ tầm quan tr ng của việc bảo vệ QSHCN đối với nhãn hiệu chống lại các hành vi xâm phạm, thực tiễn của quá trình thi hành pháp luật, lý luận về hoàn thiện pháp luật, nhu cầu hội nhập kinh tế quốc tế và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, việc nghiên cứu có hệ thống và chuyên sâu các vấn đề lý luận và thực tiễn pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu để từ đó đưa ra những quan điểm, giải pháp hoàn thiện pháp luật Việt Nam về vấn đề này là nội dung quan tr ng và có ý ngh a lý luận và thực tiễn đối với Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Việc hoàn thiện các quy định pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu một mặt là đòi hỏi tất yếu của tiến trình hội nhập quốc tế, mặt khác chính là nhu cầu nội tại của chính nền kinh tế nhằm mục đích không chỉ tạo cơ sở pháp lý cho việc xử lý hiệu quả các hành vi xâm phạm QSHCN đối với nhãn hiệu tại Việt Nam mà từ đó còn bảo vệ hiệu quả quyền lợi của người tiêu dùng, tạo sự yên tâm cho các chủ nhãn hiệu trong việc tạo dựng uy tín cho hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh cho các chủ thể kinh tế đồng thời tạo niềm tin cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước để các thành tố này cùng tham gia vào quá trình đầu tư kinh doanh, phát triển kinh tế đất nước, để vấn đề bảo hộ QSHTT không còn là rào cản đối với tiến trình hội nhập vào nền kinh tế thế giới của Việt Nam.
Vì những lý do nêu trên, tác giả đã ch n đề tài "Hoàn thiện pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu ở Việt Nam" làm đề tài luận án tiến s , chuyên ngành Lý luận và Lịch sử Nhà nước và pháp luật.
Luật Vạn Thông st
