Luật Vạn Thông - Án lệ số 01/2016/AL về vụ án "Giết người".
Án lệ số 01/2016/AL
Được Hội đồng Thẩm phán Tòa án
nhân dân tối cao thông qua ngày 06 tháng 4 năm 2016 và được công bố theo Quyết
định số 220/QĐ-CA ngày 06 tháng 4 năm 2016 của Chánh án Tòa án nhân dân tối
cao.
Nguồn án lệ:
Quyết định giám đốc thẩm số
04/2014/HS-GĐT ngày 16-4-2014 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về
vụ án “Giết người” đối với bị cáo: Đồng Xuân Phương, sinh năm 1975; trú tại nhà
số 11/73 phố Đinh Tiên Hoàng, Phường Hoàng Văn Thụ, quận Hồng Bàng, thành phố Hải
Phòng; là công nhân xây dựng; con ông Đồng Xuân Chì và bà Dương Thị Thông; bị bắt
giam ngày 22-6-2007;
Người bị hại: Nguyễn Văn Soi,
sinh năm 1971 (đã chết).
Khái quát nội dung của án lệ:
Trong vụ án có đồng phạm, nếu chứng
minh được ý thức chủ quan của người chủ mưu là chỉ thuê người khác gây thương
tích cho người bị hại mà không có ý định tước đoạt tính mạng của họ (người chủ
mưu chỉ yêu cầu gây thương tích ở chân, tay của người bị hại mà không yêu cầu tấn
công vào các phần trọng yếu của cơ thể có khả năng dẫn đến chết người); người
thực hành cũng đã thực hiện theo đúng yêu cầu của người chủ mưu; việc nạn nhân
bị chết nằm ngoài ý thức chủ quan của người chủ mưu thì người chủ mưu phải chịu
trách nhiệm hình sự về tội “Cố ý gây thương tích” với tình tiết định khung là
“gây thương tích dẫn đến chết người”.
Quy định của pháp luật liên quan
đến án lệ:
- Điểm m, n khoản 1 Điều 93 của Bộ
luật Hình sự năm 1999;
- Khoản 3 Điều 104 của Bộ luật Hình sự năm 1999.
Từ khóa của án lệ:
“Giết người”; “Cố ý gây thương
tích”; “Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác”; “Các tội xâm phạm tính mạng,
sức khỏe”; “Thuê người khác gây thương tích”.
NỘI DUNG VỤ ÁN
Khoảng 15 giờ ngày 21-6-2007,
Công an quận Long Biên, thành phố Hà Nội nhận được tin báo đã xảy ra vụ án, nạn
nhân bị chết tại khu vực đúc dầm bê tông thi công cầu Thanh Trì thuộc địa phận
tổ 12, phường Thạch Bàn, quận Long Biên; nạn nhân là anh Nguyễn Văn Soi (kỹ sư
xây dựng thuộc Công ty cổ phần xây dựng 204 thuộc Tổng công ty xây dựng Bạch Đằng).
Qua điều tra, xác minh, Công an quận Long Biên đã bắt khẩn cấp Đồng Xuân
Phương.
Quá trình điều tra xác định: Anh
Nguyễn Văn Soi và Đồng Xuân Phương cùng làm việc tại Công ty cổ phần xây dựng
204 thuộc Tổng công ty xây dựng Bạch Đằng (được giao nhiệm vụ thi công, xây dựng
cầu Thanh Trì). Khoảng tháng 02-2007, Phương uống rượu say trong giờ làm việc,
bị anh Soi dùng điện thoại di động chụp ảnh, báo cáo lãnh đạo nên Phương có ý định
trả thù anh Soi.
Ngày 14-6-2007, Đồng Xuân Phương gọi
điện thoại cho bạn là Đoàn Đức Lân sinh năm 1975 (trú tại nhà số 11 C98 Trại
Chuối, quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng) nói việc mâu thuẫn nêu trên và thuê
Lân đánh trả thù. Lân nói sẽ giới thiệu người khác thực hiện. Tối ngày
17-6-2007, Phương từ Hà Nội về Hải Phòng gặp Lân và bạn của Lân là Hoàng Ngọc Mạnh
sinh năm 1982 (còn gọi là Thắng; trú tại phường Sở Dầu, quận Hồng Bàng, thành
phố Hải Phòng) kể lại việc mâu thuẫn và thuê Lân, Mạnh đánh anh Soi, bằng cách
dùng dao đâm vào chân, tay nạn nhân để gây thương tích. Đồng Xuân Phương hỏi
giá bao nhiêu, Mạnh và Lân nói tùy nên Phương đã đưa cho Mạnh 1.500.000 đồng.
Lân và Mạnh đồng ý.
Khoảng 20 giờ ngày 20-6-2007,
Hoàng Ngọc Mạnh đi cùng Nam (là bạn Mạnh; không xác định được địa chỉ) lên Hà Nội
gặp Đồng Xuân Phương thống nhất là sẽ đánh anh Soi vào ngày 21-6-2007; sau đó
Phương đưa thêm 500.000 đồng để Mạnh thuê chỗ ngủ. Đến khoảng 9 giờ ngày
21-6-2007, Phương dẫn Mạnh và Nam đến đoạn đường anh Soi sẽ qua để đi họp vào đầu
giờ buổi chiều hôm đó; rồi quay về Công ty. Khoảng 11 giờ, Hoàng Ngọc Mạnh đến
quán nước tại ngã ba quốc lộ 5 – 1B (quán của chị Phạm Thị Miến) thuê điện thoại
di động của chị Miến gọi điện thoại cho Đồng Xuân Phương yêu cầu mô tả đặc điểm
nhận dạng và thông báo số điện thoại di động của anh Soi; Phương đã thực hiện
theo yêu cầu của Mạnh. Đến khoảng hơn 13 giờ chiều, Mạnh lại thuê điện thoại di
động của chị Miến gọi cho Phương thông báo là đã nhận dạng được anh Soi và Mạnh
sẽ thực hiện một mình vì hiện Nam đã bỏ đi đâu không thông báo lại, Đồng Xuân
Phương đồng ý.
Khoảng 14 giờ 16 phút cùng ngày,
Mạnh đã thuê máy điện thoại di động của chị Miến gọi điện thoại hẹn gặp anh Soi
tại khu vực đúc dầm bê tông. Khi anh Soi đến, Mạnh đã dùng dao nhọn chuẩn bị từ
trước đâm 02 nhát vào mặt sau đùi phải, làm anh Soi chết.
Tại Bản giám định pháp y số 146/PC21-PY ngày
17-7-2007, Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an thành phố Hà Nội kết luận: Nạn nhân
bị 02 vết thương tại mặt sau đùi phải, vết phía trên xuyên vào cơ đùi 3cm. Vết
phía dưới cắt đứt động mạch, tĩnh mạch đùi sau gây chảy mất nhiều máu. Nguyên
nhân chết: Sốc mất máu cấp không hồi phục do vết thương động mạch.
Ngoài ra, trong quá trình điều
tra Đồng Xuân Phương còn khai: Ngoài lý do mâu thuẫn giữa bị cáo và anh Soi, việc
thuê đâm anh Soi còn có nguyên nhân do bị anh Ngô Văn Toản (là Phó Ban điều
hành dự án cầu Thanh Trì) kích động, vì trước đó anh Toản cũng có mâu thuẫn với
anh Soi. Cơ quan điều tra đã lấy lời khai của anh Toản, nhưng anh Toản không thừa
nhận việc này. Kết quả điều tra không có cơ sở kết luận anh Toản có liên quan đến
vụ án.
Đoàn Đức Lân và Hoàng Ngọc Mạnh bỏ
trốn, Cơ quan điều tra đã có quyết định truy nã và quyết định tạm đình chỉ điều
tra bị can đối với Đoàn Đức Lân và Hoàng Ngọc Mạnh, khi nào bắt được sẽ xử lý
sau.
Trong quá trình điều tra, cán bộ
và Công ty cổ phần xây dựng 204 đã tự nguyện quyên góp, trợ cấp cho gia đình
người bị hại tổng cộng 123.000.000 đồng, trong đó có chi phí mai táng
63.000.000 đồng và 03 sổ tiết kiệm cho gia đình anh Soi, với tổng số tiền gửi
là 60.000.000 đồng.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số
164/2008/HSST ngày 17-11-2008, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội áp dụng điểm n
khoản 1 Điều 93; điểm p khoản 1 Điều 46 Bộ luật Hình sự; xử phạt Đồng Xuân
Phương 17 năm tù về tội “Giết người”.
Buộc Đồng Xuân Phương bồi thường
cho gia đình người bị hại tiền tổn thất tinh thần là 32.400.000 đồng và cấp dưỡng
hàng tháng cho 02 con và mẹ người bị hại.
Sau khi xét xử sơ thẩm, bị cáo Đồng
Xuân Phương kháng cáo đề nghị xem xét lại vụ án.
Đại diện hợp pháp của người bị hại
là chị Nguyễn Thị Thanh kháng cáo đề nghị tăng hình phạt, tăng mức bồi thường đối
với bị cáo.
Tại Bản án hình sự phúc thẩm số
262/2009/HSPT ngày 05-5-2009, Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội
căn cứ khoản 1 Điều 250 Bộ luật Tố tụng Hình sự, hủy Bản án hình sự sơ thẩm nêu
trên để điều tra lại theo thủ tục chung.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số
167/2010/HSST ngày 31-3-2010, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội áp dụng điểm n
khoản 1 Điều 93; điểm p khoản 1 Điều 46 Bộ luật Hình sự; xử phạt Đồng Xuân
Phương 17 năm tù về tội “Giết người”.
Buộc Đồng Xuân Phương bồi thường
các khoản gồm: Chi phí mai táng 34.583.000 đồng, tiền tổn thất tinh thần cho vợ
con người bị hại tổng số là 39.000.000 đồng và cấp dưỡng hàng tháng cho mẹ và
con người bị hại.
Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 02-4-2010,
Đồng Xuân Phương kháng cáo xin giảm hình phạt và đề nghị xem xét lại vụ án vì
chưa bắt được Mạnh nên không có đủ căn cứ khẳng định việc Mạnh đâm chết anh
Soi.
Ngày 13-4-2010, vợ người bị hại
là chị Nguyễn Thị Thanh kháng cáo đề nghị tăng hình phạt, tăng mức bồi thường đối
với bị cáo.
Tại Bản án hình sự phúc thẩm số
475/2010/HSPT ngày 15-9-2010, Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội
áp dụng các điểm m, n khoản 1 Điều 93; điểm p khoản 1 Điều 46 Bộ luật Hình sự;
xử phạt Đồng Xuân Phương tù chung thân về tội “Giết người”; buộc Đồng Xuân
Phương bồi thường tiền bù đắp tổn thất tinh thần là 43.800.000 đồng và giữ
nguyên các quyết định khác về bồi thường thiệt hại.
Tại Kháng nghị số 13/KN-HS ngày
22-7-2013, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án
nhân dân tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm hủy Bản án hình sự phúc thẩm
nêu trên về các phần: Tội danh, hình phạt và án phí hình sự phúc thẩm đối với Đồng
Xuân Phương; chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại
Hà Nội để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm
sát nhân dân tối cao nhất trí với Kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối
cao.
Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân
dân tối cao nhận định:
Căn cứ vào các lời khai nhận tội
của bị cáo Đồng Xuân Phương trong quá trình điều tra và tại các phiên tòa sơ thẩm,
phiên Tòa Phúc thẩm; lời khai và kết quả nhận dạng của những người làm chứng về
các đối tượng liên quan đến vụ án; Biên bản khám nghiệm hiện trường; Bản giám định
pháp y cùng các tài liệu, chứng cứ khác của vụ án; có đủ căn cứ kết luận do mâu
thuẫn trong sinh hoạt, Đồng Xuân Phương đã thuê Hoàng Ngọc Mạnh và Đoàn Đức Lân
dùng dao đâm anh Nguyễn Văn Soi, với mục đích gây thương tích cho nạn nhân để
trả thù. Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án; có căn cứ xác định về mặt chủ
quan, Phương chỉ muốn gây thương tích cho anh Soi mà không muốn tước đoạt tính
mạng, cũng không muốn thuê Mạnh đâm bừa, đâm ẩu vào anh Soi để mặc mọi hậu quả
xảy ra. Vì thế, bị cáo chỉ yêu cầu tấn công vào chân, tay mà không yêu cầu tấn
công vào các phần trọng yếu của cơ thể, là những vị trí nếu bị tấn công thì sẽ
có nhiều khả năng xâm hại đến tính mạng nạn nhân. Khi thực hiện tội phạm, Mạnh
đã đâm 02 nhát đều vào đùi nạn nhân theo đúng yêu cầu của Phương. Hành vi phạm
tội của Hoàng Ngọc Mạnh khó thấy trước được hậu quả chết người có thể xảy ra.
Việc nạn nhân bị chết do sốc mất máu cấp không hồi phục là ngoài ý muốn của Đồng
Xuân Phương và đồng phạm. Hành vi của Đồng Xuân Phương thuộc trường hợp phạm tội
Cố ý gây thương tích dẫn đến chết người, quy định tại khoản 3 Điều 104 Bộ luật
Hình sự. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm đã kết án Đồng Xuân Phương
về tội “Giết người” là không đúng pháp luật.
Vì các lẽ trên, căn cứ vào khoản
3 Điều 285 và Điều 287 Bộ luật Tố tụng hình sự,
QUYẾT ĐỊNH
1. Hủy Bản án hình sự phúc thẩm số
475/2010/HSPT ngày 15-9-2010 của Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội
về các phần: Tội danh, hình phạt và án phí hình sự phúc thẩm đối với Đồng Xuân
Phương; chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội
để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
2. Tiếp tục tạm giam Đồng Xuân
Phương cho đến khi Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội thụ lý lại
vụ án.
3. Các quyết định khác của Bản án
hình sự phúc thẩm nêu trên đã có hiệu lực pháp luật.
NỘI DUNG ÁN LỆ
“Theo các tài liệu có trong hồ sơ
vụ án; có căn cứ xác định về mặt chủ quan, Phương chỉ muốn gây thương tích cho
anh Soi mà không muốn tước đoạt tính mạng, cũng không muốn thuê Mạnh đâm bừa,
đâm ẩu vào anh Soi để mặc mọi hậu quả xảy ra. Vì thế, bị cáo chỉ yêu cầu tấn
công vào chân, tay mà không yêu cầu tấn công vào các phần trọng yếu của cơ thể,
là những vị trí nếu bị tấn công thì sẽ có nhiều khả năng xâm hại đến tính mạng
nạn nhân. Khi thực hiện tội phạm, Mạnh đã đâm 02 nhát đều vào đùi nạn nhân theo
đúng yêu cầu của Phương. Hành vi phạm tội của Hoàng Ngọc Mạnh khó thấy trước được
hậu quả chết người có thể xảy ra. Việc nạn nhân bị chết do sốc mất máu cấp
không hồi phục là ngoài ý muốn của Đồng Xuân Phương và đồng phạm. Hành vi của Đồng
Xuân Phương thuộc trường hợp phạm tội cố ý gây thương tích dẫn đến chết người,
quy định tại khoản 3 Điều 104 Bộ luật Hình sự. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp
phúc thẩm đã kết án Đồng Xuân Phương về tội “Giết người” là không đúng pháp luật.”
Tải về Án lệ số 01 - TẢI VỀ
Tải về Án lệ số 01 - TẢI VỀ
